W tym artykule chciałbym Ci krok po kroku zaprezentować moje podejście do dokonywania wyborów. Ale nie byle jakich wyborów, tylko wyborów dostatecznie dobrych. Jest to o tyle istotne, że w dzisiejszym świecie bardzo łatwo jest popaść w tak zwany paraliż decyzyjny. Sytuację, gdy analiza opcji przed podjęciem decyzji jest ważniejsza niż sama decyzja. Dość łatwo szukając idealnego rozwiązania, analizować coraz to nowe opcje lub też pogłębiać analizę tych już znanych. W efekcie ciągle nie możemy się zdecydować, co wybrać. Sytuacja nie dotyczy tylko tak kosztowych wyborów, jak samochody. Równie istotna jest w przypadku usług, za które będziemy płacić regularnie, ale przydaje się też w przypadku mniejszych decyzji. Załóżmy, że chcemy kupić marynarkę albo sukienkę. W 2020 roku sprawa okazała się większym wyzwaniem. Nie mogąc pójść do sklepu stacjonarnego, by zobaczyć i przymierzyć ubranie, zasiadamy przed komputerem (albo bierzemy telefon). Jeśli mamy swój ulubiony sklep, to pół biedy. Znamy rozmiarówkę. Po kilku minutach klikania prawdopodobnie sfinalizujemy transakcję. Jeśli jednak ma to być strój na specjalną okazję, będziemy chcieli poszukać czegoś nowego. Może z wyższej półki? 30 kart w przeglądarce i ani o krok bliżej do końca zakupów. Tak wygląda paraliż decyzyjny w praktyce. 

Oczywiście nie zachęcam Cię tutaj do stosowania poniższego sposobu analizy decyzji do wszystkich Twoich zakupów. Jak zaraz zauważysz wymaga on pewnych inwestycji czasowych. Tak więc zanim zdecydujemy się analizować daną decyzję zgodnie z tym schematem, warto się zastanowić czy w ogóle jest to warte naszego czasu. Ja na przykład przy wyborze koszulki nie zaprzątałbym sobie czymś takim głowy, ale przy kupnie roweru lub aparatu jak najbardziej. 

Mam zasadę, że w życiu nie potrzebuję podejmować idealnych decyzji (wyjątkiem są tutaj gry planszowe). Szczególnie w sytuacjach, gdy w przyszłości łatwo mogę taką decyzję zmienić – wspomniane ubranie mogę odesłać, gdy rozmiar lub fason okaże się nietrafiony (a jak dziś przegram, to już dziś nie wygram). Tak samo jest z narzędziami, których używam. Nie potrzebuję narzędzi idealnych, potrzebuję takich, które spełniają moje potrzeby. To wystarczy.

Moje podejście pasuje do wyboru narzędzi, ale również do innego rodzaju decyzji.

W skrócie polega ono na:

• zdefiniowaniu kryteriów, 
• znalezieniu możliwości, 
• ocenie każdej z możliwości, 
• wycenie każdej z możliwości. 

Zdefiniuj kryteria wyboru

Pierwszym krokiem przy podejmowaniu decyzji jest zawsze zdefiniowanie naszych oczekiwań. W przypadku narzędzia mogą to być po prostu nasze potrzeby związane z danym obszarem np. z tworzeniem diagramów. Jednak w przypadku innych decyzji możemy potrzebować zdefiniować oczekiwania, bazując na zdaniu wielu różnych osób. W takim przypadku precyzyjne określenie interesów każdej ze stron jest szczególnie istotne.Całość wymagań możemy zapisać w postaci tabelki jak poniżej.W tym artykule będziemy pracowali na przykładzie decyzji o wyborze narzędzia do rysowania diagramów.

Wymaganie	Konieczność
Rysowanie prostych diagramów	Konieczne
Szybki i wygodny edytor	Konieczne
Eksport do PNG	Konieczne
Eksport do SVG	Opcjonalne

Jak widzisz, w tym przypadku nie mam zbyt wygórowanych wymagań. Większość z nas tak ma. Często wybierając nawet najlepsze narzędzia, używamy tylko wycinka ich możliwości. I to wycinka, w którym dobrze sobie radzą inne alternatywy. Doskonałym przykładem może tu być Photoshop, który sam w sobie ma ogromne możliwości. Jednak w wielu przypadkach ludzie korzystają z takiego ich podzbioru, w którym równie dobrze poradziłoby sobie inne, tańsze narzędzie.
Innym, mniejszym przykładem może być tu kupno roweru. W tym przypadku naszymi wymaganiami może być:

Wymaganie	Konieczność
Lekki	Konieczne
Do miasta	Konieczne
Brak amortyzatorów	Konieczne
Hamulce tarczowe	Opcjonalne

Wypisz dostępne możliwości 

W kolejnym kroku zaczynamy badać zbiór możliwych decyzji. W naszym przypadku badamy rynek dostępnych programów do rysowania diagramów. W tym celu wystarczy poszukać w Google jakie są dostępne narzędzia. Oczywiście nie warto wpisywać tu wszystkiego na co natrafimy, tylko od razu możemy zrobić wstępną selekcję bazując na naszych kryteriach.

Wymaganie	Konieczność	Creately	LucidChart	Draw.io
Rysowanie prostych diagramów	Konieczne
Szybki i wygodny edytor	Konieczne
Eksport do PNG	Konieczne
Eksport do SVG	Opcjonalne

Analiza dostępnych opcji

W tym kroku musimy przeprowadzić analizę każdej z opcji. Po prostu skupiając się na wybranych przez nas aspektach. Jeżeli pewna cecha danego wyboru nam się spodoba, warto to zapisać. Być może przeważy to szalę.

Wymaganie	Konieczność	Creately	LucidChart	Draw.io
Rysowanie prostych diagramów	Konieczne	Tak	Tak	Tak
Szybki i wygodny edytor	Konieczne	Tak	Tak	Tak
Eksport do PNG	Konieczne	Tak	Tak	Tak
Eksport do SVG	Opcjonalne	Nie	Tak	Tak

Na tym etapie możemy już wyeliminować możliwości, które kompletnie nie spełniają naszych oczekiwań. Szkoda dalej tracić na nie czas.

Wycena kosztu

Następnie musimy zastanowić się nad kosztem korzystania z danego rozwiązania. W tym przypadku warto zwrócić uwagę na okres płatności za różne usługi. W naszym przypadku niektóre narzędzia mają płatność roczną, a niektóre jednorazową. W związku z tym powinniśmy w jakiś sposób ujednolicić koszt w celu lepszego porównania. Dla mojego przypadku użyłem całkowitego kosztu narzędzia przez 3 lata.

Wymaganie	Konieczność	Creately	Creately	LucidChart	Draw.io
Koszt		48 $ rocznie	75 $ jednorazowo	96 $ rocznie	0 $
Koszt 3 letni		144 $	75 $	288 $	0 $
Rysowanie prostych diagramów	Konieczne	Tak	Tak	Tak	Tak
Szybki i wygodny edytor	Konieczne	Tak	Tak	Tak	Tak
Eksport do PNG	Konieczne	Tak	Tak	Tak	Tak
Eksport do SVG	Opcjonalne	Nie	Nie	Tak	Tak

W przypadku innych decyzji również trzeba być świadomym całkowitego kosztu wyboru określonej opcji. Musimy być pewni, że zyski przekroczą koszty. Wartość zysków może być bardzo subiektywna i różnie rozkładać się w czasie. Lepiej na przykład zainwestować w porządne skórzane buty na kilka lat niż zmieniać tańsze co pół sezonu i dodatkowo mieć dyskomfort w ich użytkowaniu. 

Dodatkowe kryteria

W przypadku innego rodzaju decyzji musimy również zdefiniować dodatkowe wymiary, które mogą nas interesować. Mogą to być opinie, bezpieczeństwo, wydajność, łatwość zmiany decyzji, utrzymanie itp.

Zebranie opinii

W rozważanym przykładzie ważnym aspektem jest branżowa opinia. Żeby zebrać potrzebne informacje wystarczy tylko przejrzenie internetowych recenzji i opinii. Jednak warto tu być ostrożnym, żeby brać pod uwagę tylko prawdziwe opinie, a nie płatne reklamy. Nie jest to łatwe w dzisiejszym internecie, bo częstokroć większość opinii to albo krytyka, albo płatne pochwały. Dlatego jest to tylko dodatkowy aspekt, w którym skupiamy się na znalezieniu narzędzi z ewidentnie złą reputacją.Takie możemy natychmiast skasować z listy. 

Łatwość zmiany decyzji 

Niezwykle ważnym aspektem dokonywania wyborów jest też stopień przywiązania do raz podjętej decyzji. Zawsze warto zwrócić na to uwagę. Łatwiej jest zdecydować, jeżeli jesteśmy pewni, że późniejsza zmiana jest bezproblemowa.

W naszym przypadku niestety żadne z narzędzi nie wspiera łatwej migracji na inne. Tak więc nie będziemy tej informacji dodawać do tabeli.Podobnie jest z zakupem roweru. Prawdopodobnie będziemy z raz zakupionego korzystać przez kilka(-naście) lat. Sprzedaż i wymiana na inny będzie się wiązała z konkretnymi kosztami. 

Awaryjność

W przypadku różnych narzędzi chmurowych lub nawet w przypadku roweru warto zwrócić uwagę na awaryjność danego rozwiązania. Pomoże nam to zaoszczędzić sporo zmartwień w przyszłości.

Decyzja

W ten sposób można bardzo łatwo zidentyfikować idealną dla nas decyzję. Zgodnie z główną zasadą – wybierać dostatecznie dobrą dla nas opcję, a nie uniwersalnie najlepszą.

Dzisiaj, gdy możemy kupować rzeczy z dowolnego miejsca na świecie, ważne jest by wybieranie nie kosztowało zbyt wiele jednostek najcenniejszej waluty, jaką dysponujemy – czasu. Dokonanie wyboru idealnego (nawet subiektywnie – tylko dla mnie) jest niesamowicie czasochłonne, dlatego właśnie świadomie z tego rezygnuję. Dokonując w przedstawiony sposób wystarczająco dobrych wyborów, zyskuję bardzo wiele. 

A Ty – jakie masz sposoby, by nie utonąć w morzu możliwości?