Numer PESEL i jego bezpieczeństwo
Zagrożenie
Jedną z istotniejszych danych osobowych, która może być wykorzystana przez atakujących jest nasz numer PESEL. Wydawałoby się, że to tylko nasz numer identyfikacyjny i nie ma problemu z jego upublicznieniem, jednak nic bardziej mylnego.
Wiele polskich firm traktuje posługiwanie się numerem PESEL na równi z wylegitymowaniem się dowodem osobistym i posługuje się nim do uwierzytelniania konkretnych osób. Tak jakby sama znajomość numeru PESEL świadczyła o tym, że jestem tą konkretną osobą. To zakłada, że numer PESEL jest informacją tajną, znaną tylko jego posiadaczowi.
Jak doskonale wiemy nie jest to prawdą. Numer PESEL absolutnie nie jest informacją poufną, mimo że tak jest traktowany przez wiele firm (w tym firm finansowych).
Po pierwsze PESEL jest numerem dostępnym w wielu miejscach i przechowywanym w wielu miejscach. Najpopularniejszym z nich jest rejestr ksiąg wieczystych, w którym można sobie swobodnie znaleźć numery PESEL różnych ludzi. Co więcej, numer ten jest dostępny także na uczelniach, w KRS i wielu miejscach, które nie dbają mocno o jego poufność.
Po drugie nawet z punktu widzenia samego bezpieczeństwa numeru PESEL, traktowanie go jako rzeczy tajnej jest nieracjonalne. Początek tego numeru jest ściśle zdefiniowany przez datę urodzenia, a koniec jest numerem kontrolnym. Biorąc to pod uwagę i znając datę urodzenia danej osoby oraz płeć (co nie jest trudne), pozostaje nam tylko 5000 kombinacji pozostałych cyfr. To gorzej niż by hasło do naszego konta w banku składało się tylko z 5 cyfr.
Jak można wykorzystać numer PESEL?
Głównym ryzykiem związanym z naszym numerem PESEL jest to, że można go wykorzystać do wzięcia pożyczki w banku lub para banku. Mimo tego, że te PESELowe pożyczki maja zwykle ograniczone kwoty, to nadal są dużym niezawinionym obciążeniem dla osób zaatakowanych. Jeżeli jeszcze do tego dołożymy całkiem prawdopodobną możliwość, że oszuści podadzą nasz fałszywy adres i bank nie będzie mógł się z nami skontaktować, to możemy zostać obciążeni także dodatkowymi karami za późniejszą spłatę czy windykację komorniczą.
Wiele tego typu sytuacji jest opisanych w portalu Niebezpiecznik: https://niebezpiecznik.pl/post/co-sie-moze-stac-gdy-wycieknie-twoj-pesel-historia-aleksandry-to-dobra-odpowiedz/
Możliwości
Możemy chronić nasz numer PESEL na dwa sposoby:
Ostrożność
Powinniśmy uważać na to, w jakich miejscach podajemy swój numer PESEL. Z mojego doświadczenia wynika, że nawet gdy takie pole znajduje się w formularzu, to wiele osób (gdy jasno przedstawimy swoje wątpliwości i obawy) nie naciska, żeby je wypełnić. Podobnie jest zresztą z numerem dowodu osobistego. Dzięki temu możemy skutecznie ograniczyć ilość osób, które maja kontakt z naszym numerem identyfikacyjnym.
Jak sprawdzić czy ktoś wykorzystał nasz PESEL?
Możemy w prosty sposób sprawdzić, czy ktoś nie wziął żadnej pożyczki w naszym imieniu. Służy do tego raport Biura Informacji Kredytowej dostępny tutaj: https://www.bik.pl/klienci-indywidualni/raport-bik
Za opłatą możemy tam dowiedzieć się o wszystkich próbach sprawdzenia swojej historii kredytowej lub zmiany tej historii, czyli o zaciąganiu kredytów lub pożyczek.
Zadanie
Sprawdź swój raport w Biurze Informacji Kredytowej:
Możesz też zapisać się na alert Biura Informacji Kredytowej, który będzie Cię informował o każdej próbie wzięcia pożyczki lub kredytu na Twoje dane.